Risicomanagement bij pensioenfondsen

Interview met Peter Borgdorff, directeur pensioenfonds
Zorg en Welzijn

'Bestuurder zijn van een pensioenfonds is tegenwoordig bepaald geen eenvoudige opgave. Waar vroeger beperkte eisen werden gesteld aan bestuurders van pensioenfondsen, wordt de lat nu meetbaar hoger gelegd. Het bestuur wordt geacht een goede afweging te kunnen maken tussen de verschillende risico's die het fonds loopt en tevens de implicaties van (mogelijke) beslissingen te overzien. Dat vraagt veel van een bestuurder, zowel in tijd als deskundigheid.'

Is daarmee het paritair samengesteld bestuur achterhaald? Vraagt de huidige tijd niet om professionele bestuurders zodat een voldoende mate van countervailing power ten opzichte van uitvoerder ontstaat?

´Ik blijf een groot voorstander van een paritair bestuur´, reageert Peter Borgdorf directeur pensioenfonds Zorg en Welzijn op deze stelling. ´We moeten niet uit het oog verliezen dat het pensioen de belangrijkste arbeidsvoorwaarde is naast het salaris. Dat is dus een aangelegenheid van de sociale partners. Het zou een uitholling van het systeem zijn als dat principe wordt losgelaten.

Neemt niet weg dat ik natuurlijk ook vind dat een bestuurder wel moet weten waar het om gaat en de verantwoordelijkheid van de taak aankan. Maar kijk eerst eens in eigen huis rond voordat je externen inschakelt. In zorginstellingen lopen bijvoorbeeld genoeg professionals rond, denk aan de CFO, die de bagage in huis hebben om aan een adequaat risicobeheer invulling te geven. Mochten er in eigen gelederen geen geschikte kandidaten zijn, dan nog gaat mijn voorkeur uit naar het aantrekken van een externe professional die exclusief opkomt voor de belangen van één partij. Zo handhaaf je het paritaire principe waarmee belangenbehartiging het best gewaarborgd blijft.

Deskundigheid bij bestuurders is één´, vervolgt Peter. ´Het organiseren van expertise rondom het bestuur is van even groot belang. Je ziet dat vooral grote pensioenfondsen een sterk bestuurbureau optuigen. Die combinatie geeft voldoende tegenwicht ten opzichte van de uitvoerder. Tegelijkertijd besef ik dat bestuurders van kleine fondsen, die hier niet in kunnen investeren, het een stuk moeilijker hebben.´

Hoe kan een pensioenfonds het risicomanagement rond de beleggingen zo inrichten dat het voldoende onafhankelijk is en voldoende tegenwicht biedt zonder op de stoel van de uitvoerder te gaan zitten?

´Dat is geen simpele vraag. Vermogensbeheerders beschikken ontegenzeggelijk over heel veel kennis en deskundigheid. Het is niet altijd de oplossing om daar nog meer deskundigheid tegenover te zetten. Transparantie is in mijn ogen de sleutel tot succes.

Dat begint bij het opstellen van het mandaat. Stel jezelf altijd de vraag wat het belang van de vermogensbeheerder is en wiens belang vervolgens wordt gediend. Wordt er een prachtig rendement van 8% voorgespiegeld, waarbij de vermogensbeheerder te hoge kosten blijken in te houden dan zit er toch iets scheef. We eisen transparantie in opbrengsten, kosten en risico´s om zo het beste verdienmodel voor onze pensioengerechtigden te realiseren.

Daarnaast is het van belang de rapportages van de vermogensbeheerder te objectiveren. Wij schakelen daarvoor een onafhankelijke partij in die rapporteert over de wijze waarop het mandaat is ingevuld. Daarmee krijg je duidelijk wat er is gebeurd, welke afwijkingen zijn geconstateerd en wat de resultaten zijn. Aan de hand van deze analyse laat de ontwikkeling van de risico indicatoren zich goed verklaren en zijn we in staat de vermogensbeheerder strak aan te sturen. Tijdens de aankomende conferentie Risicomanagement voor pensioenfondsen zullen nog veel meer voorbeelden de revu passeren. Ik heet u daar graag welkom!´ 

Peter Borgdorff is dagvoorzitter op de conferentie Risicomanagement voor pensioenfondsen. Dit 2-daags congres wordt gehouden op 11 en 12 december in Amsterdam/Schiphol.